Przewodnik ortodoncji – najpopularniejsze pytania i odpowiedzi
Ortodoncja jest dziedziną stomatologii zajmującą się leczeniem wad zgryzu i szczękowo-twarzowych, a także korygowaniem nieprawidłowości zębowych. Leczenie ortodontyczne przeprowadza się z powodów estetycznych i profilaktycznych u pacjentów w każdym wieku. Planujesz poddać się takiemu leczeniu i masz kilka pytań z tym związanych? Przedstawiamy odpowiedzi na popularne pytania, które najczęściej nurtują pacjentów ortodonty.
Jakie są wskazania do wizyty u ortodonty?
Jedną z głównych przyczyn umawiania się na wizytę u ortodonty jest marzenie o pięknym, prostym uśmiechu. Wiele pacjentów ma zatem na względzie przede wszystkim kwestie estetyczne. Często zdarza się jednak, że wada zgryzu wpływa na zdrowie i wywołuje dyskomfort – wtedy konsultacja jest zalecana ze względów medycznych. Ortodontę warto odwiedzić nie tylko w przypadku krzywego zgryzu, ale też z powodu nieprawidłowego ustawienia uzębienia, wady wymowy, zgrzytania zębami, czy konieczności przeprowadzenia leczenia protetycznego.
Czy dorośli mogą leczyć się ortodontycznie?
Ortodoncja, wbrew temu, co myślą niektórzy, nie jest zarezerwowana tylko dla dzieci i młodzieży. Korekcie wady zgryzu może się poddać każdy, bez względu na wiek. Podstawowa różnica w zakresie leczenia ortodontycznego u dorosłych i dzieci dotyczy czasu leczenia – u tych pierwszych zazwyczaj trwa ono dłużej.
Dlaczego prostowanie zębów jest ważne i jakie korzyści niesie?
Leczenie ortodontyczne przede wszystkim poprawia estetykę zgryzu – pozwala uzyskać proste zęby i prawidłowy zgryz, poprawia też profil i uśmiech. Redukcja stłoczeń i poprawa ustawienia zębów wpływa na codzienną higienę, która staje się łatwiejsza i bardziej skuteczna, przez co zmniejsza się ryzyko próchnicy i chorób przyzębia. Prawidłowe obciążenie zębów chroni również przed przeciążeniami i urazami zgryzowymi.
W jakim wieku rozpocząć leczenie ortodontyczne?
Choć leczenie ortodontyczne można przeprowadzić w każdym wieku, to najlepsze i zarazem najszybsze efekty daje u dzieci i młodzieży. Według zaleceń Polskiego Towarzystwa Ortodontycznego dziecko powinno odbyć swoją pierwszą wizytę u ortodonty możliwie jak najwcześniej. Dobrze jest, by pierwszy kontakt odbył się, gdy dziecko jest jeszcze małe, w wieku 2-3 lat. Na konsultację można udać się też, jak nieco podrośnie, ale najlepiej nie później niż w wieku 7 lat.
Jak długo trwa leczenie ortodontyczne?
Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie, ponieważ jest to mocno indywidualną kwestią. Czas leczenia może wynieść od kilku miesięcy do nawet kilku lat, w zależności od wady zgryzu. Leczenie ortodontyczne u osób młodych średnio trwa krócej i wynosi od 12 do 20 miesięcy, natomiast u osób dorosłych nieco dłużej – od 1,5 roku do nawet 3 lat.
Jakie są rodzaje aparatów ortodontycznych?
Zasadniczo wyróżnia się dwa typy aparatów ortodontycznych: ruchome (wyjmowane) i stałe. Aparaty ruchome zalecane są głównie dzieciom na etapie ich rozwoju do walki z niewielkimi wadami zgryzu. Stałe aparaty zalecane są każdemu, u kogo przy uzębieniu stałym zdiagnozowano wadę zgryzu, szczególnie gdy jest duża.
Jakie są koszty założenia aparatu ortodontycznego?
Dokładny koszt leczenia ortodontycznego zależy od planu leczenia i zabiegów, które będą się na niego składać. Uwzględnić trzeba przede wszystkim koszty konsultacji, zrobienia prześwietlenia RTG i wycisków zębów i koszt wyleczenia wszystkich zębów. Największy jest oczywiście koszt założenia samego aparatu. Na późniejszym etapie dochodzi do tego koszt wizyt kontrolnych. Szacunkowy koszt leczenia podawany jest pacjentowi przy przedstawianiu jego planu.
Czy zakładanie i noszenie aparatu ortodontycznego boli?
Samo zakładanie aparatu ortodontycznego nie jest bolesne, ale wymaga dużych pokładów cierpliwości, ponieważ potrafi trwać od 1 do 2 godzin. Potem przez kilka dni zęby mogą boleć przy nagryzaniu. Organizm musi bowiem przyzwyczaić się do obecności aparatu. Dyskomfort może pojawiać się również po wizytach kontrolnych. Nie jest to jednak silny ból i zawsze samoistnie mija po kilku dniach.
Czy zdjęcie aparatu ortodontycznego oznacza koniec leczenia?
Po zdjęciu aparatu ortodontycznego konieczne jest utrwalenie uzyskanego efektu prostowania zębów. W tym celu pacjent otrzymuje tzw. aparat retencyjny, który musi nosić przez wskazaną przez ortodontę liczbę godzin dziennie. Przez pierwszy miesiąc zwykle trzeba go nosić cały czas, zdejmując jedynie do jedzenia i mycia zębów. Potem czas ten jest sukcesywnie skracany.
Jakie są skutki zaniechania leczenia ortodontycznego?
Gdy zęby są stłoczone i obrócone lub nakładają się na siebie, trudno jest je dobrze wyczyścić, co zwiększa ryzyko rozwoju próchnicy. Wady zgryzu często przyczyniają się też do ścierania zębów, chorób dziąseł i przyzębia, a nawet występowania różnego rodzaju bólów niezwiązanych z zębami (głowy czy szyi). Trzeba też pamiętać, że choroby zębów mają negatywny wpływ na stan całego organizmu i mogą prowadzić do rozwoju chorób serca czy cukrzycy.