Nadwrażliwość zębów – przyczyny i objawy. Co robić w razie wystąpienia objawów?
Nadwrażliwość zębów jest powszechnie występującym problemem, który dotyka ludzi na całym świecie, niezależnie od wieku. To zjawisko, charakteryzujące się ostrym bólem i dyskomfortem wywołanym przez różnorodne czynniki. Mechanizm powstawania nadwrażliwości jest złożony i wiąże się przede wszystkim z odsłonięciem zębiny, co może być wynikiem uszkodzenia szkliwa zębów lub recesji dziąseł. Jakie są przyczyny nadwrażliwości zębów? Jak wygląda leczenie? Czytaj dalej!
Czym jest nadwrażliwość zębów?
Nadwrażliwość zębów to stan, który objawia się ostrym i intensywnym bólem zęba wywołanym przez różne zewnętrzne bodźce, takie jak dotyk, zmiany temperatury czy spożywanie kwaśnych lub słodkich pokarmów. Problem ten ma miejsce, gdy dochodzi do odsłonięcia zębiny, warstwy znajdującej się pod szkliwem lub cementem, co może być wynikiem uszkodzeń tych ochronnych powłok. Uszkodzenia te są często spowodowane przez próchnicę, erozję szkliwa z powodu kontaktu z kwasami pochodzącymi zarówno z zewnętrznych źródeł, jak i wewnętrznych procesów organizmu, takich jak refluks żołądkowo-przełykowy. Dodatkowo, nadwrażliwość może wynikać z mechanicznego ścierania zębów, na przykład przez bruksizm czy niewłaściwą higienę jamy ustnej, która prowadzi do stopniowego osłabiania i uszkadzania ochronnych warstw zęba. Odsłonięcie kanalików zębinowych, przez które przechodzą impulsy bólowe, sprawia, że zęby stają się szczególnie wrażliwe na bodźce, co jest charakterystyczne dla tego dyskomfortu.
Czy wiesz, że nadwrażliwość częściej dotyka dorosłych, ale bywa, że ten problem dotyka także dzieci? Przeczytaj o stomatologii dzieciecej: https://stomart.opole.pl/stomatologia-dziecieca/
Nadwrażliwość zębów – przyczyny
Najczęstsze przyczyny nadwrażliwości zębów obejmują:
- stosowanie past do zębów z właściwościami wybielającymi, używanie twardych lub elektrycznych szczoteczek do zębów;
- zbyt mocne dociskanie szczoteczki podczas mycia zębów;
- bruksizm, czyli nieświadome ściskanie lub zgrzytanie zębami;
- specyficzna budowa zęba sprzyjająca tworzeniu się erozji przy szyjce zębowej;
- stany zapalne dziąseł;
- dieta bogata w produkty szkodliwe dla zębów;
- problemy z układem trawiennym, jak refluks żołądkowo-przełykowy czy częste wymioty;
- zabiegi dentystyczne, w tym wybielanie, które mogą czasowo zwiększać wrażliwość zębów.
Nadwrażliwość zębów – objawy
Nadwrażliwość zębów charakteryzuje się intensywnym bólem reagującym na spożywanie pokarmów i napojów o niskich lub wysokich temperaturach, a także tych kwaśnych lub słodkich. Dotyk, np. podczas mycia zębów, jedzenia czy wizyty u dentysty, również może prowokować dyskomfort. W ekstremalnych przypadkach nawet zimne powietrze może wywołać ból. Pacjenci często zmieniają swoje nawyki, unikając na przykład zimnych produktów, by uniknąć bólu, lub stosują różne metody ochrony, jak zakrywanie zęba językiem. Nadwrażliwość może znacząco wpłynąć na komfort życia, ograniczając codzienne aktywności i zmuszając do zmian w diecie czy rutynie higienicznej.
Co robić w razie wystąpienia objawów?
Początkowym krokiem w redukcji nadwrażliwości zębów, zalecanym przez dentystów, jest użycie specjalnej pasty do zębów przeznaczonej do łagodzenia tego problemu. Takie pasty mogą działać przez „zaklejanie” kanalików zębinowych lub zmniejszanie wrażliwości nerwowej. Dostępne są różne formuły, zawierające składniki aktywne takie jak fluor, wapń, kazeina z mleka (CPP-ACPF), a także sole różnych metali (żelaza, glinu, cynku, strontu, potasu), aldehyd glutarowy czy złożone preparaty. Zaleca się również korzystanie z płukanek dla zębów wrażliwych, szczególnie dla osób myjących zęby zbyt intensywnie (w tych przypadkach płukanka może zastąpić szczotkowanie). Istotne jest także dostosowanie diety poprzez ograniczenie spożywania kwaśnych pokarmów i napojów, jak cola czy soki owocowe. Ulepszenie stanu zębów może być widoczne dopiero po około miesiącu stosowania tych metod. Jeśli metody domowe nie przyniosą oczekiwanej poprawy, niezbędna będzie wizyta u dentysty.
Nadwrażliwość zębów – leczenie
Często nadwrażliwość zębów da się opanować bez konieczności interwencji stomatologicznej. Gdy jednak modyfikacja codziennych praktyk pielęgnacyjnych nie przynosi oczekiwanych rezultatów, wizyta u dentysty staje się niezbędna. Intensywny ból może wskazywać na problemy z dziąsłami lub poważne uszkodzenia szkliwa. Wybór odpowiedniego sposobu leczenia zależy od zaawansowania problemu. Jedną z metod często rekomendowanych przez dentystów jest aplikacja na zęby specjalnego lakieru zawierającego fluor, który tworzy ochronną barierę i zapewnia szybką ulgę. Innym rozwiązaniem jest stosowanie „płynnego szkliwa”, czyli preparatu bogatego w fosforany i wapń, który zmniejsza wpływ kwasów i wspomaga remineralizację szkliwa.
Przeczytaj także o stomatologii zachowawczej z endodoncją: https://stomart.opole.pl/stomatologia-zachowawcza/
Co trzeba robić po zakończeniu leczenia?
Po zakończeniu leczenia nadwrażliwości zębów niezbędne jest ściśle przestrzeganie zaleceń dentysty, co obejmuje utrzymanie dokładnej higieny jamy ustnej, stosowanie poprawnej techniki mycia zębów oraz unikanie kwaśnych pokarmów i napojów. W niektórych przypadkach może być wymagane ponowne zastosowanie preparatów na nadwrażliwość. Jeśli leczenie wiązało się z wypełnieniem ubytków, istnieje możliwość, że z czasem będzie potrzebna wymiana wypełnienia z powodu naturalnego postępu choroby lub pojawienia się próchnicy wtórnej. Regularne wizyty kontrolne co pół roku są wystarczające, chyba że objawy się nasilą, co wymagałoby wcześniejszej konsultacji z dentystą w celu dostosowania leczenia, co może obejmować ponowne zastosowanie środków łagodzących nadwrażliwość lub wymianę wypełnienia.
