Kamień nazębny – dlaczego powstaje i jak z nim walczyć?
Kamień nazębny, znany również jako płyta nazębna lub osad nazębny, jest jednym z najpowszechniejszych problemów zdrowotnych jamy ustnej, który dotyka miliony ludzi na całym świecie. Kamień nazębny jest konsekwencją nagromadzenia się płytki nazębnej, która jest nieusuniętymi resztkami pokarmowymi, bakteriami i śliną. Jeśli nie jest regularnie usuwany, kamień nazębny może prowadzić do różnych problemów. W tym artykule przyjrzymy się przyczynom powstawania kamienia nazębnego, jego wpływowi na zdrowie jamy ustnej oraz skutecznym metodom zapobiegania i usuwania tej powszechnej przypadłości. Zapraszamy do czytania!
Kamień nazębny – czym jest?
Kamień nazębny, zwany także kamieniem nazębnym, to zmineralizowana formacja występująca na powierzchni zębów po kilku godzinach od ich umycia. Jest to utwardzona postać osadu nazębnego, która nie jest już łatwo usuwalna za pomocą szczoteczki do zębów czy płynów do płukania jamy ustnej. Składa się głównie z białka, bakterii próchnicowych, płytki nazębnej, złuszczonych komórek nabłonka, związków wapnia, fosforu oraz pozostałości po spożywanym jedzeniu.
Jak się tworzy kamień nazębny?
Płytka nazębna, tworząca się na powierzchni zębów, podlega procesowi mineralizacji, stając się coraz bardziej twarda i przekształcając się w kamień nazębny. Na początku, nieusuwanie osadu prowadzi do powstania ciemniejszej obwódki wzdłuż linii dziąseł, co nazywane jest kamieniem naddziąsłowym. Jednak znacznie poważniejszym problemem jest kamień nazębny, który gromadzi się pod dziąsłami i może wywoływać stany zapalne. Kamień pod dziąsłami prowadzi do krwawienia podczas mycia zębów lub spożywania posiłków, a towarzyszy temu nieprzyjemny zapach z ust. Powstawanie kieszonek lub małych otworów między zębami a dziąsłami, które są efektem kamienia nazębnego, sprzyja gromadzeniu się jedzenia oraz bakterii, co również przyczynia się do powstawania nieprzyjemnego zapachu.
W miarę upływu czasu zaczynają się odsłaniać korzenie zębów, co powoduje nadwrażliwość na słodkie, zimne lub gorące pokarmy. W rezultacie może rozwijać się paradontoza, a ignorowanie tego problemu może prowadzić do utraty zębów.
Jak wygląda kamień nazębny?
Kamień nazębny to twarda, żółtawo-brązowa lub szara substancja, która osadza się na powierzchni zębów i może być widoczna gołym okiem. Wygląd kamienia nazębnego może się różnić w zależności od stopnia jego zaawansowania i miejsca występowania.
Na początkowym etapie kamień nazębny może mieć postać zlepionych białawych lub żółtawych nalotów, które łatwo można zidentyfikować na powierzchni zębów. Z biegiem czasu, jeśli kamień nie jest usuwany, może on stopniowo się gromadzić i utwardzać, tworząc bardziej widoczne i twardsze złogi.
Zaawansowany kamień nazębny ma zazwyczaj charakterystyczny wygląd. Może występować w postaci grudek lub płatów, które przykładają się do powierzchni zębów. Kamień nazębny jest zazwyczaj szorstki i nierówny, co sprawia, że jest trudny do usunięcia za pomocą zwykłego szczotkowania zębów.
W przypadku kamienia naddziąsłowego, który tworzy się nad linią dziąseł, może być widoczna ciemniejsza obwódka wokół dziąseł, gdzie kamień jest najbardziej skoncentrowany.
Pod dziąsłami kamień nazębny może być trudny do zauważenia bez badania stomatologicznego, ale obecność krwawienia dziąseł, nieprzyjemnego zapachu z ust lub wrażliwości może wskazywać na obecność kamienia nazębnego w tym obszarze.
Kamień nazębny – przyczyny
Kamień nazębny powstaje głównie na skutek nagromadzenia się płytki nazębnej na powierzchni zębów. Płytka nazębna to klejąca się, bezbarwna substancja, która składa się z bakterii, śliny, resztek pokarmowych i innych zanieczyszczeń. Istnieje kilka czynników, które mogą przyczyniać się do powstawania kamienia nazębnego:
- Nieprawidłowa higiena jamy ustnej. Niewłaściwe szczotkowanie zębów, niedostateczne używanie nici dentystycznej i brak regularnego stosowania płynów do płukania jamy ustnej może sprzyjać gromadzeniu się płytki nazębnej i w konsekwencji prowadzić do powstawania kamienia.
- Dieta. Nieodpowiednie nawyki żywieniowe, takie jak spożywanie dużych ilości pokarmów bogatych w cukry i węglowodany, mogą sprzyjać powstawaniu kamienia nazębnego. Bakterie w jamie ustnej odżywiają się resztkami pokarmowymi, tworząc kwas, który uszkadza szkliwo i przyczynia się do powstawania kamienia.
- Palenie tytoniu. Palenie tytoniu jest powiązane z większym ryzykiem powstawania kamienia nazębnego. Składniki chemiczne zawarte w dymie tytoniowym mogą przyczyniać się do tworzenia się kamienia oraz pogarszać ogólny stan zdrowia jamy ustnej.
- Brak regularnych wizyt u dentysty. Regularne wizyty u dentysty i profesjonalne czyszczenie zębów mogą pomóc w wykryciu i usunięciu kamienia nazębnego we wczesnym stadium, zanim stanie się on problematyczny. Zaniedbanie regularnych wizyt u dentysty może prowadzić do nagromadzenia się kamienia i rozwoju poważniejszych chorób przyzębia, takich jak paradontoza.
Kamień nazębny – objawy
Obecność kamienia nazębnego w jamie ustnej może prowadzić do różnych objawów. Oto kilka typowych objawów związanych z kamieniem nazębnym:
- Ciemniejsza obwódka wzdłuż dziąseł. Na początkowym etapie kamień nazębny tworzy się na powierzchni zębów i często jest widoczny jako ciemniejsza, żółtawo-brązowa obwódka wzdłuż linii dziąseł. Może to być szczególnie widoczne w przypadku kamienia naddziąsłowego.
- Krwawienie dziąseł. Kamień nazębny poddziąsłowy może prowadzić do stanów zapalnych i krwawienia dziąseł. Podczas szczotkowania zębów lub używania nici dentystycznej może wystąpić krwawienie, zwłaszcza w okolicy dotkniętej kamieniem.
- Nieświeży oddech. Kamień nazębny sprzyja gromadzeniu się bakterii w jamie ustnej. Bakterie te mogą wywoływać nieprzyjemny zapach z ust, zwłaszcza jeśli kamień znajduje się w obszarze między zębami a dziąsłami, gdzie gromadzą się jedzenie i bakterie.
Jak usunąć kamień nazębny?
Kamień nazębny jest niemożliwy do usunięcia samodzielnie, ponieważ trwale przylega do powierzchni zęba. Istnieje kilka metod usuwania kamienia nazębnego, w tym skaling, który polega na rozbijaniu nalotu przy użyciu ultradźwięków. Specjalna głowica urządzenia jest przykładana do zęba, co pozwala usunąć kamień i wypłukać go. Innym zabiegiem stosowanym w celu usunięcia przebarwień i wyrównania powierzchni zęba jest piaskowanie.
Skaling można podzielić na dwie różne metody:
- skaling naddziąsłowy to metoda chirurgiczna, która ma na celu usunięcie kamienia z koron zębowych. W tej procedurze zazwyczaj korzysta się z ultradźwięków, gdzie specjalna końcówka skalera jest przykładana do obszarów, gdzie znajduje się kamień. Ultradźwięki wraz z wodą oddziałują na osad, powodując jego pęknięcie i odklejenie od powierzchni zęba. Po zakończeniu zabiegu zęby pacjenta są wygładzane i zabezpieczane przed ponownym tworzeniem się kamienia nazębnego.
- skaling poddziąsłowy to technika, która ma na celu usuwanie kamienia znajdującego się poniżej linii dziąseł, a nawet w obrębie korzenia zęba. Wykorzystuje się przy tym ultradźwiękowy skaler oraz kiretę, której odpowiednio wygięte zakończenie umożliwia dostęp do każdej szczeliny jamy ustnej. Po usunięciu kamienia, stomatolog przeprowadza polerowanie zębów pacjenta, co pozwala zmniejszyć ryzyko ponownego osadzania się kamienia. Metoda ta minimalnie ingeruje w tkanki zęba, co czyni ją całkowicie bezpieczną.
Przeczytaj jeszcze: Czym jest stomatologia zachowawcza z endodoncją?
Usuwanie kamienia nazębnego – czy boli?
Usuwanie kamienia nazębnego zazwyczaj nie powinno być bolesne, ponieważ przeprowadza się je podczas wizyty u stomatologa przy użyciu odpowiednich narzędzi. Przed rozpoczęciem procedury, stomatolog może zastosować miejscowe znieczulenie, jeśli pacjent tego potrzebuje lub jeśli kamień jest głęboko osadzony.
W każdym przypadku reakcje na ból mogą być indywidualne, dlatego ważne jest komunikowanie się ze stomatologiem i wyrażanie swoich odczuć, aby zapewnić jak największy komfort podczas usuwania kamienia nazębnego.
Jak zapobiegać kamieniowi nazębnemu?
Aby zapobiegać kamieniowi nazębnemu, warto stosować regularne i skuteczne nawyki higieny jamy ustnej. Oto kilka praktycznych wskazówek:
- Codzienna higiena jamy ustnej. Regularne i dokładne szczotkowanie zębów co najmniej przez 2 minuty, dwa razy dziennie, za pomocą pasty do zębów zawierającej fluorek. Należy również używać nici dentystycznej lub innych narzędzi do czyszczenia przestrzeni międzyzębowych, aby usunąć resztki pokarmowe i płytkę nazębną.
- Nitkowanie zębów. Codzienne nitkowanie pomoże usunąć resztki jedzenia i płytkę nazębną, które mogą przyczynić się do powstawania kamienia. Delikatnie przeprowadź niciarkę między zębami, dotykając przy tym gumy.
- Używanie płynu do płukania ust. Dodatkowe płukanie ust płynem antybakteryjnym może pomóc w redukcji bakterii i płytki nazębnej. Wybierz produkt, który zawiera składniki antybakteryjne.
- Regularne oczyszczanie języka. Regularne czyszczenie języka pomaga usunąć bakterie i resztki pokarmowe, które mogą przyczyniać się do powstawania kamienia nazębnego.
- Regularne wizyty u stomatologa. Niezależnie od tego, czy masz objawy kamienia nazębnego, regularne wizyty u stomatologa są kluczowe. Profesjonalne czyszczenie i badanie jamy ustnej pozwolą wykryć i usuwać kamień oraz monitorować ogólny stan zdrowia jamy ustnej.
Masz już wiedzę na temat najważniejszych informacji dotyczących kamienia nazębnego. Teraz nadszedł czas, aby podjąć wielki krok naprzód i umówić się na konsultację. Serdecznie zapraszamy do skontaktowania się z nami telefonicznie lub poprzez formularz dostępny tutaj.